CountriessectionCountriessectionCelem misji ATHENA, jednej z najwikszych misji ESA, bdzie zbadanie powstawania galaktyk i czarnych dziur. SENER Polska zakoczy testy funkcjonalne prototypu mechanizmu niezbdnego do przeprowadzenia misji.
Zaprojektowany przez inynierów SENER Polska mechanizm wyboru instrumentów (ISM) suy do zmiany pozycji lustra teleskopu, tak aby wizka promieni trafiaa do jednego z dwóch instrumentów naukowych. Testy funkcjonalne prototypu ISM-a potwierdziy, e urzdzenie dziaa w zamierzony sposób, nadaje si do dalszego rozwoju i moe zosta wykorzystane w misji kosmicznej. Przy realizacji tego projektu SENER Polska wspópracowa z 38 polskimi partnerami i instytutami badawczymi, które odpowiaday m.in. za produkcj komponentów i urzdze.
„Najwiksze wyzwania inynieryjne wynikaj z wielkoci lustra – ma ono ponad 2 metry rednicy i way ponad ton. W trakcie startu nasz mechanizm bdzie musia wytrzyma przecienie o sile nawet 15 g. Podczas jego projektowania wykorzystalimy innowacyjne rozwizanie SENER – urzdzenie jest heksapodem, czyli struktur, która wykorzystuje sze siowników do precyzyjnego poruszania lustrem w wielu paszczyznach”
Sonda ATHENA to ogromny, 12-metrowy teleskop rentgenowski. Powszechnie uwaa si, e przestrze kosmiczna wypeniona jest zimn pustk, ale astronomia rentgenowska pokazaa, e Wszechwiat jest gorcy i peen energii, do tego stopnia, e gwiazdy wydaj si obiektami o niskiej temperaturze. Temperatura na powierzchni gwiazd waha si midzy 2 000 a 30 000 Kelwinów. Tymczasem wikszo zwykej materii Wszechwiata moe by zamknita w chmurach gazu gortszych ni milion Kelwinów. W takich temperaturach gaz wieci jasno na falach rentgenowskich. Celem misji ATHENA jest zbadanie tej rozgrzanej midzygalaktycznej materii oraz czarnych dziur – tego, jak rosn i w jaki sposób wpywaj na ksztat Wszechwiata. Sonda wykona wiele punktowych obserwacji wybranych fragmentów Wszechwiata – zakada si okoo 300 obserwacji rocznie. Misja zaplanowana jest na minimum 5 lat, ale wszystkie systemy projektowane s tak, aby dziaa dwukrotnie duej.
W sektorze kosmicznym misje naukowe takie jak ATHENA nale do najbardziej wymagajcych. Przyczyniaj si równie najbardziej do postpu naukowego i technologicznego, bo nowe odkrycia wymagaj stworzenia zupenie nowych urzdze.
W misji ATHENA wykorzystywany jest jeszcze inny produkt SENER Polska – mechanizm podtrzymujco-zwalniajcy HDRM (Hold-Down and Release Mechanism), którego celem jest zapewnienie, e ogromne lustro teleskopu pozostanie unieruchomione a do momentu, gdy sonda znajdzie si na waciwej orbicie. Wówczas nastpi zwolnienie mechanizmu i moliwe stanie si poruszanie lustrem teleskopu.
Epidemia koronawirusa nie pozostaje bez wpywu na sektor kosmiczny. Od 16 marca do odwoania nie s realizowane starty z centrum kosmicznego Kourou w Gujanie Francuskiej. Misja europejskiego robota marsjaskiego ExoMars, która miaa startowa w lipcu tego roku, zostaa przesunita o dwa lata. Do tej misji SENER Polska dostarczy ju gotowy produkt – „ppowin”, czyli mechanizm zwalniajcy poczenia elektrycznego, majcy krytyczne znaczenie dla powodzenia misji.
Projekty kosmiczne maj jednak dugoletni perspektyw. Dobrym przykadem jest misja ATHENA. ESA rozpocza przygotowania do niej na wiele lat przed startem planowanym na 2031 rok. To specyfika programu naukowego ESA „Cosmic Vision” – w jego ramach realizowane s przedsiwzicia ambitne technicznie i naukowo, których realizacja rozpisana jest na dziesiciolecia:
– Z jednej strony pozwala to na rozwój naprawd zaawansowanych technologii, których opracowanie zajmuje wiele lat. Z drugiej strony misje naukowe, jak ATHENA, JUICE czy Euclid, zapewniaj stabilny popyt w europejskim sektorze kosmicznym. Europejskie firmy wiedz, e cz budetu ESA przeznaczona jest na finansowanie wieloletnich programów. To pozwala nam tworzy strategie rozwoju i inwestowa w perspektywiczne technologie – tumaczy dr Ilona Wojtkiewicz, dyrektor rozwoju SENER Polska.
Istotna cz systemu zapewniajcego bezpieczestwo astronautom w trakcie lotów zaogowych i na stacjach kosmicznych powstaa w Polsce. System Twardego Przechwytywania HCS, moliwy do zaadaptowania w rónorodnych systemach dokowania opracowaa firma inynierii kosmicznej SENER. Jego twórcy wskazuj, e urzdzenie moe sta si standardem w przyszych misjach zaogowych.
